आतंकवादी समुह हक्कानी नेटवर्कका संस्थापक जलालुद्धीन हक्कानीको हालै मृत्यु भएको छ । लामो समयदेखि बिरामी रहेका उनको मृत्यु भएको अफगान तालिवानले जनाएको छ ।
पाकिस्तानसँग जोडिएको अफगानिस्तानको सुन्दर पहाडी प्रान्त पक्तिया रहेको छ । साना साना उपत्यकाले घेरिएको यो क्षेत्रमा अधिकांश पश्तुनको बसोबास रहेको छ । चिसो समयमा हिउँले ढाक्ने यो क्षेत्र पछिल्लो समय यसको सुन्दरताले भन्दा पनि विश्व चर्चित चरममन्थि संगठन जलालुद्धीन हक्कानीका कारणले बढी चर्चित छ । जसको जन्य यहीँ भएको थियो ।

हक्कानी कुनै बुला अमेरिका र उसका सहयोगी मुलुकका लागि हिरो नै थिए । तर पछि उनी अमेरिकाका लागि चुनौति मात्र नभएर आँखाको तारो नै बने । १९९७ मा जव सोभियत संघले अफगानिस्तानमा हमला गरेको थियो, हक्कानी सोभियत सेनाका लागि निकै चूनौति बनेका थिए । अमेरिकाको गुप्तचर निकाय सीआइए त्यतिबेला निकै खुशी हुँदै पाकिस्तानी सेनाको माध्यमबाट हक्कानी र उनी जस्तै मुजाहिद्दिनहरुलाई आर्थिक र सामरिक मद्दत गरेको थियो । पाकिस्तानमा रहेको वरिष्ठ पत्रकार सबाहत जकारिया भन्छन्, सीआइएका लागि हक्कानीले निकै ठूलो महत्व राख्थे । सोभियत आक्रमणका बेला हक्कानी चर्चित मुजाहिद्दिन नेता थिए ।

त्यतिबेला उनको छुट्टै पहिचान थियो । सीआइए र आइएसआईको मद्दतबाट हक्कानी नेटवर्क अफगानिस्तानमा अनुभवी र दक्ष लडाकुको एउटा समुह बनेको थियो । तर १९९० को दशकको सुरुआतमा जब सोभियत संघ विघटन भयो र अफगानिस्तानमा तालिवानको उद्य भयो अमेरिका र उसका सहयोगीले हक्कानीसँग दुरु बनाउन सुरु गरे । तर पनि हक्कानीको प्रभाव भने निरन्तर रहिरहयो । हक्कानीसँग कैयौँ पटक भेटेका पत्रकार अहमद राशिद भन्छन्, हक्कानीले आर्थिक स्रोत जुटाउन अरु माध्यम पनि अवलम्बन गरे ।

सोभियत संघको हमलाका बेला उनी अमेरिकी राष्ट्रपति रोनल्ड रीगन र सीआइएका विशेष मानिस थिए । उनी आफ्नो समुहमा पनि लोकप्रिय थिए । पछि उनले धेरै पैसा कमाए । लागु औषधको कारोबार गरे । यसैको माध्यमबाट उनले आपना गतिविधिका लागि पैसा जुटाए । उनले पाकिस्तानी गुप्तचर एजेन्सी र पाकिस्तानी सेनाको पनि नजिक रहेर काम गरिरहेका थिए ।
अफगानिस्तानमा जब एक तर्फ तालिबान र अर्काे तर्फ अलकायदा थियो त्यतिबेला पनि हक्कानी नेटवर्कको आफ्नो छुट्टै अस्तित्व थियो । उनी तालिबान सरकारको मन्त्री बने तर संगठनलाई भने अगल बनाइराखे । वरिष्ठ पत्रकार सबाहत जकारिया भन्छन, हक्कानी तालिबानको साथमा भएर पनि तालिबानसँग टाढा भइरहे । यसबाट उनलाई फाइदा थियो । त्यसैले उनले संगठनलाई विलय गराएनन् ।
सेप्टेम्बर ११, २००१ मा अमेरिकाको ट्वीन टावरमा भएको हमलामा अमेरिकाले अल कायदालाई जिम्मेवार ठान्यो । त्यसपछि अमेरिकाले अल कायदा विरुद्ध अफगानिस्तानमा अभियान चलायो ।

त्यसबेला हक्कानी तालिबानका शीर्ष नेताका रुपमा अन्तिम पटक पाकिस्तानको आधिकारीक यात्रामा आए । तर उनी इस्लामाबादबाट बेपत्ता भए । केही महिना पछि उनी वजीरिस्तानमा देखा परे । यहीँबाट उनले केही समय पहिलेसम्म आफ्नो सहयोगीका रुपमा रहेको अमेरिकाका विरुद्ध लडाइ घोषणा गरे । त्यतिबेला अमेरिकाले अफगानिस्तानमा हमला गरिरहेको थियो ।